Lees het verhaal van Els (76). Zij kreeg bij PersonaCura schematherapie in combinatie met steunende contacten door een ambulant verpleegkundige. Haar besluit om te kiezen voor schematherapie heeft werkelijk een ommekeer gebracht.

"Het brengt me rust”

Schematherapie is een vorm van psychotherapie die ontwikkeld is voor de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij mensen tussen de 20 en de 45 jaar. Kan schematherapie ook werken bij ouderen? Die vraag wordt onderzocht bij PersonaCura. Arjan Videler is in zijn diverse functies bij GGz Breburg zeer nauw betrokken bij dit onderzoek. Voor een symposium van het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen in maart dit jaar heeft hij een filmpje gemaakt. Dat filmpje geeft een inkijk in het leven van Els van 76 jaar, die veel in behandeling is geweest vanwege haar persoonlijkheidsstoornis maar nooit adequate behandeling heeft gehad.

Els kreeg bij PersonaCura tot nu toe 17 sessies schematherapie in combinatie met wekelijkse steunende contacten door een ambulant verpleegkundige. Haar besluit om te kiezen voor schematherapie heeft werkelijk een ommekeer gebracht. Els zegt hierover: “Mijn leven zou er heel anders uit gezien hebben als deze therapie 30 jaar eerder was uitgevonden”. In het filmpje vertelt zij over haar ervaringen met psychologische hulpverlening:

“In vergelijking met nu was het 30 jaar geleden zo dat de psychiater en andere hulpverleners het ziektebeeld bepaalden. Daar kwam mijn mening niet aan te pas. De machtsverhoudingen waren, heel anders dan nu, ongelijkwaardig. Door de situatie vroeger thuis kwam ik op het idee om zelf ook een vorm van macht uit te oefenen. Ik was er altijd mee bezig om de hulpverleners in het nauw te brengen. Dat lukte mij goed. Zij gingen er onderdoor. Ik voelde me altijd vernederd. Ik had het gevoel dat er altijd naar me werd gekeken alsof ik een ziekte had. De mensen die mij behandelden, wisten hoe die ziekte beter kon worden. Mij werd niets gevraagd. Dat is het verschil met nu. Ik kan terugvallen op mijn casusconceptualisatie. Als ik daarin iets niet begrijp, kan ik dat aan Machteld vragen en zij zal me dat uitleggen.

Door mijn incestverleden en alles wat daarop volgde, ben ik door hulpverleners altijd als ‘zieke’ behandeld. Het verschil met wat er nu gebeurt, is dat hulpverleners me laten denken. Ik kan nu bijvoorbeeld denken: “Nu zou Machteld, de psychologe, tegen me zeggen: waarom wordt je daar nu zo boos om?” Ik moet zelf gaan onderzoeken waar dat vandaan komt. Dat staat ook in mijn casusconceptualisatie. Er komt nu ontzettend veel op mij af waarbij ik denk: “Dat had ook anders gekund”. Al die jaren met bitterheid, onstabiliteit, niks waarin ik me kon vinden. Er werd in die jaren wel met mij gepraat, maar ik wilde gewoon niet de zielige zijn.
Het ging er bij mij toen vooral om dat mijn kinderen me niet werden afgenomen. Dat kwam door mijn eigen ervaring. Als kind ben ik uit huis geplaatst, maar ik kon niet thuis komen op het moment dat mijn vader uit de gevangenis kwam.

Wat schematherapie me brengt, is inzicht. Ik zie in dat ik altijd een boosaardig mens ben geweest, behalve voor mijn kinderen. Als er een man bij te pas kwam, heb ik iedereen gekwetst, zelfs mijn beste vriendin. Nu ik daar op terugkijk, doet het me heel erg zeer om zo terug te kijken op mijn leven. Nu komt mijn pijn. Er zijn dingen die ik eerder niet aan kon wijzen en nu wel. Ik ga nu de pijn ook aan. Ik moet dat ook van mezelf. Ik heb nooit achting voor mezelf gehad. Dat heb ik ook kunnen uitspreken naar Machteld.

Ik ben zo gemeen geweest. Ik was iemand die alsmaar boos was en niemand begreep dat. Nu heb ik het gevoel dat ik het aan kan wijzen. Dat maakt dat ik heel verdrietig ben en dat ik door dingen heen moet. Anderzijds denk ik: “Al is het alleen maar voor mezelf, al zou het maar voor een maand zijn dat ik tenminste een beetje goed over mezelf kan denken: ik ben niet alléén maar slecht. Ik kan nu stil staan bij mezelf. Dat is eerder nooit gebeurd. Het is een soort last die van me af glijdt. Als ik deze therapie 30 jaar eerder was in gegaan, dan zou ik echt een ander mens zijn geweest. Ik hoef nu niet altijd maar bezig te zijn met te reageren op alles wat ik zie. Ik leer wat er gebeurt te vertalen. Het brengt me rust”.


Opmerking van de redactie: Els is niet de echte naam, vanwege privacyredenen is de echte naam niet vermeld.