Neurocognitieve stoornissen

Oorzaken, symptomen en vormen

Oorzaken neurocognitieve stoornis

Een neurocognitieve stoornis kan verschillende oorzaken hebben.

• Een veelvoorkomende oorzaak is een hersenbloeding: een bloedvat in de hersenen barst of raakt (geheel of gedeeltelijk) verstopt, waardoor hersenweefsel afsterft en een neurocognitieve stoornis zich ontwikkelt. Bij circa 30% van de mensen ontstaat vasculaire dementie in de eerste maanden na de hersenbloeding.
• Bij Alzheimer lijkt genetische kwetsbaarheid een belangrijke rol te spelen bij de afbraak van het hersenweefsel.
• Het kan ook zijn dat je ongemerkt meerdere kleine infarcten hebt gehad, waardoor schade in het gebied van de cortex is ontstaan. De cortex speelt een rol bij leren, geheugen en taal.
• Hersenweefsel kan ook afsterven door (zeldzame) ontstekingachtige aandoeningen van de hersenvaten. Ook middelen- of medicatiegebruik, een Hiv- of andere virusinfectie, de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington en andere lichamelijke ziektes kunnen de oorzaak zijn.

Het stellen van de diagnose is niet altijd gemakkelijk, omdat niet altijd duidelijk is wanneer de klachten precies zijn begonnen en wat de aanleiding was.

Vormen en symptomen neurocognitieve stoornis

We onderscheiden drie hoofdtypen binnen de neurocognitieve stoornissen. Daaronder valt een groot aantal verschillende varianten. We noemen de meest voorkomende:

• Delier of delirium: dit komt vooral voor bij ouderen die in het ziekenhuis zijn opgenomen vanwege een ongeluk of een operatie. Door de ontregeling van het lichaam kunnen zij tijdelijk verward raken. Mensen hebben vaak last van hallucinaties en concentratie- en oriëntatieproblemen. Ook een plotseling verlaagd bewustzijn komt voor. Een delier is altijd tijdelijk; als de lichamelijke situatie verbetert, nemen de klachten af.
• Beperkte neurocognitieve stoornissen.
• Uitgebreide neurocognitieve stoornissen: De beperkte en uitgebreide neurocognitieve stoornissen verschillen alleen in de ernst van de klachten en het effect ervan op je functioneren.
• Dementie is de bekendste en meest voorkomende neurocognitieve stoornis. Er zijn verschillende vormen van dementie, maar in alle gevallen ontstaan geleidelijk aan steeds meer beperkingen in het denken en doen. Lees meer 
• Amnestische stoornissen herken je aan geheugenproblemen die voortkomen uit lichamelijke aandoeningen of middelenmisbruik. Het syndroom van Korsakov is hiervan een bekend voorbeeld, de oorzaak hiervan is vitamine B1-gebrek door alcoholmisbruik. 

Een combinatie van verschillende stoornissen is ook mogelijk: je kunt bijvoorbeeld Alzheimer hebben, gecombineerd met vasculaire dementie. Je hebt dan een gemengde neurocognitieve stoornis.

Behandeling neurocognitieve stoornis

Het Centrum Senioren biedt verschillende behandelmogelijkheden voor neurocognitieve stoornissen. Het Centrum kan je vertellen welke (combinatie) van behandeling het meest geschikt is en hoe je je hiervoor kunt aanmelden.